Dünya Gazetesi Yazarı Şeref Oğuz, ‘Şirketlerimiz kendi yağında kavruluyor’ başlıklı yazısında dış borçlanmayla ilgili önemli bilgiler kaydetti. Döviz kurlarının artışıyla şirketlerin dışarıdan borçlanmanın maliyetinin arttığını belirten Oğuz borçtan sakınmanın borcun kölelik olduğunu ifade etti.
İşte Şeref Oğuz’un yazısı:
Dış finansman zaten aslanın ağzında idi şimdi midesine inmiş durumda. Neden mi? Anlatayım; Dolar ve Euro tırmanıyor. Yıla 7,43 TL’den başlayan dolar kuru %16,8 artışla 8,68 TL seviyesinde… Euro farklı mı? Ne gezer; 9,13 TL’den yıla girdi ve şimdi %12,3 artışla 10,28 lirayı buldu. Döviz cephesinde bunlar olup biterken dışarıdan borçlanmanın maliyeti de arttı. Bu da şirketleri ya kendi kaynaklarına yöneltiyor ya da tahvil çıkararak borçlarını uzun vadeye yayma yoluna itiyor.
İSO 500’DE BORÇLARIN AKTİFLERE ORANI %68,4
İSO 500 şirketlerine bakıyoruz; 2015’te ilk kez %60’ın üzerine çıkan toplam borçların varlıklar içindeki payının, izleyen yıllarda artış eğilimini sürdürdüğü görülüyor. Geçen yıl ise toplam borçların aktifl er içindeki payı; %68,4 ve özkaynakların payı ise %31,6 ile aynı kalmış.
KREDİLER SANAYİ DIŞI ŞİRKETLERE GİTTİ
Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşunun toplam mali borçları geçen yıl %23 artarak 406,3 milyar lirayı buldu. İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan; “ 2020’de Türkiye’de %35’lerde seyreden oldukça güçlü bir kredi büyümesi yaşanırken, İSO 500’ün mali borçlarındaki artışın %23’le sınırlı kalması, kredilerin daha çok sanayi dışı sektörlere yöneldiğini gösteriyor” tespitini yapıyor.
Borçluluk oranlarının sektörel dağılımlarına bakınca göze çarpan şu; en düşük oranlar teknoloji şirketlerinde, en yüksek oranlar ise hizmet sektöründe…
İKİ SORU İKİ CEVAP
Döviz borcu olanlar ne yapmalı?
Döviz borçlarını hedge (güvence amaçlı vadeli sözleşme yapma) ederek yol almalı. Mümkün olduğunca döviz risklerini azaltmalı ya da ortadan kaldırmalı.
Borç/Özkaynak oranı düşükse bu ne anlama gelir?
Borç/Özkaynak oranı düşükse şirketin tamamen özkaynaklara yüklendiği, kendi yağında kavrulduğu, büyümek için alternatif açılımları değerlendirmediği anlamına gelebilir. Bu da verimsizliğe sebep olabilir.
BORÇ KÖLELİĞİN BAŞLANGICIDIR
Kadim bir öğüttür; borçtan sakının. Borç; gece gama, gündüz zillete sebep olur.
Borç; tembellik ve yoksulluktur ve Victor Hugo’nun ifadesiyle köle olmanın başlangıcıdır. Sokullu, Kanuni huzurundadır; -Efendim Kırım Hanı Giray, yine borç istiyor. – Peki sen ne düşünüyorsun? –Efendim daha önce verdiğimiz borçları ödemedi, vermeyelim derim. –Ver, ver; borç alan, emir de alır…
