Borsada hisse senedi alıp satmak kâr getirebileceği gibi zarar da getirebilmektedir. Zararı önlemenin tek yolu yeterince bilgi sahibi olmaktan geçiyor. İşte doğru yatırım yapmanız için borsaya yeni başlayanlara ipuçları…
Gelir ve giderlerimizi dengelemek ve kişisel ekonomimizi güçlendirmek adına bazı faaliyetlerde bulunuyoruz. Eğer giderlerimiz gelirlerimizden fazlaysa geçinmekte güçlük çekebiliyoruz. Bu durumda uygulanabilecek en iyi yöntem giderlerde tasarruf etmek, ihtiyaçlarımızı ve lükslerimizi minimize etmektir. Arta kalan parayı biriktirmek en akıllıca davranıştır. Ancak para biriktirmenin geçim için fayda sağlayabileceğini söylemek anlamsız olur. Olduğu yerde duran ve değerlendirilmeyen para güç ifade etmez. Bu durumda doğru yatırımlar yapmak isteriz ve en çok kullanılan yatırım türü olan borsada değerlendirmeyi düşünebiliriz.
Borsada hisse senedi alıp satmak kâr getirebileceği gibi zarar da getirebilmektedir. Zararı önlemenin tek yolu yeterince bilgi sahibi olmaktan geçiyor. Eğer bu konuda kendinizi tam donanımlı hissetmiyorsanız yatırım yapmıyor, sadece kumar oynuyorsunuz denilebilir. Peki borsada yatırım stratejileri nelerdir? Doğru yatırım yapmanız için borsaya yeni başlayanlara rehber niteliğinde bilgiler vermeye çalışalım.
Borsa Nedir?
Borsa, şirket paylarının halk arasında alım satım gördüğü bir kuruluştur. SPK aracılığıyla devlet tarafından denetlenmektedir. Detaylıca anlatmak gerekirse bir şirket kendi paylarının bir kısmını satışa çıkarıyor ve halk bu satıştaki paylardan bütçesi ölçüsünde kendisine pay alıyor ve şirkete ortak oluyor. Örneğin siz bin liralık hisse senedi aldığınızda o şirkete bin liralık pay değerinde ortak oldunuz anlamına gelir. Hisse senedi nedir? diye aklınıza takılan soru işaretleri için ise basitçe hisse=pay anlamına gelen bir kelime olarak o şirketteki payınızı taahhüt eden resmi evraktır hisse senedi. Ancak borsa yatırımında genelde bu kağıtlar fiziksel olarak elinize geçmeyip satın alım işlemini gerçekleştirdiğiniz banka veya diğer aracı kurumlarda taahhüt eder nitelikte tutulmaktadır.
Şirket Neden Hisse Satar?
Bir şirketin hisselerini satışa çıkarmasının temel sebebini şu şekilde açıklayabiliriz. Söz konusu şirket yeni projeler geliştirmek ve yeni yatırımlar gerçekleştirmek için yüklü miktarlarda sermayeye, finansal desteğe ihtiyaç duyar. Bu durumda bu parayı karşılamak için bankadan çekeceği kredi sınırlı kalmaktadır. Yüklü miktarlarda sermayeye ihtiyaç duyulabilmesi sebebiyle örneğin 5 milyon dolar sermayeye ihtiyaç duyan bir şirket payının %35’ini halka satışa çıkarır. Bu durumda toplamda satılan paylardan şirketin elde ettiği gelir 5 milyon dolar olabilir ve gerekli yatırımı yapabilecek finansal güce erişmiş olur.
Borsadan Nasıl Kazanılır?
Hisse senedi piyasasında iki tür kazanç imkanınız bulunabilir. Bunlardan biri temettü ve sermaye artırımları ile kazanç elde etmenizdir, diğeri ise elinizde bulunan payı aldığınız fiyatın daha üzerinde bir fiyattan satarak kâr elde etmenizle oluşur. Peki temettü nedir?
Temettü, bir şirketin o yıl içerisinde elde ettiği kârdan pay sahiplerine payları oranında kârı dağıtmasıdır. Yani bin liralık hisseniz bulunuyorsa ve o şirket bu yıl 1 milyon TL kâr elde etmişse size de örneğin 400 lira kâr verilir, çünkü siz payınızla şirketin kâr ortağısınız.
Hisse senedi alım satımından kazanç ise piyasanın arz ve talebine oranla değişen fiyatlarda kâr elde etmenizle gerçekleşir. Örneğin siz hisse senedi başına (lot) 5 lira olan bir hisse senedinden 10 lot yani 10 adet hisse senedi aldınız. Toplamda 50 TL’lik hisse senediniz var. Bu o şirketin kâr edeceğini, büyüyeceğini düşünen diğer yatırımcılar da hisse senedi almak istediğinde talep artmış olacak, almak isteyen kişi çok satmak isteyen kişi daha az olacağından dolayı fiyatlar artacaktır. 5 liraya aldığınız hisse senedi örneğin 7 lira olacaktır. Bu durumda elinizdeki hisse senetlerinin toplam değeri artık 50 lira değil 70 lira olacaktır. Sattığınızda 20 TL kâr ile satmış olacaksınız.
Borsada Yatırım İpuçları
Öncelikle temel analiz ve teknik analizi iyice öğrenmeniz tavsiye edilir. Temel analiz ülkenin ve dünyanın ekonomik gidişatı, şirketin bilançosu, kâr zarar değerleri ile durumunu kontrol etmek ve büyüyüp büyümeyeceğini analiz etmektir, kısaca. Teknik analiz ise, fiyatların geçmiş dönemlerdeki düşüş ve çıkış hareketlerini kontrol ederek çizelge üzerinde gelecekte nasıl olacağını analiz etmeye çalışmaktır.
Borsada teknik ve temel analiz konusu kavrandıktan sonra bir de yatırımcı psikolojisi üzerinde durmanız gerekir. Borsada yatırım psikolojisi çok önemlidir, duygularla ve panikle yapılan alım satımlar hüsran doğurmaktadır. Duygularınızı kenara bırakıp tamamen mantığınızla yatırım yaptığınız akıllıca hamleler sizi kazançlı çıkaracaktır.
Başlangıçta çok küçük meblağlar ile başlayın. Kaybettiğinizde üzülmeyeceğiniz miktarlarla yatırım yapmanız sizi zarara uğratmaz ancak olayı kavramanızı ve kendi yöntemlerinizi keşfetmenizi sağlar.
Örneğin 100 lirayla yatırım yapmaya başladığınızda kaybedeceğiniz tutar 20 lira ya da kazanacağınız tutar 20 lira olabilir. Bu süreçte nasıl kaybedildiğini ve nasıl kazanıldığını öğrendikten sonra yavaş yavaş yatırım miktarınızı kademe kademe yükseltin. Örneğin 100 lirayı 120 lira yapabilmeyi başardıktan sonra 200 lirayla yatırıma devam edebilir sonra 500 lira ve 1.000 lira şeklinde kademeli olarak sağlam adımlar atarak ilerlemelisiniz.
Son tavsiye ise hiçbir yatırımcının sözüyle hareket etmeyin. Düşeceği veya yükseleceği söylenen hisselere aldırış etmeyin, kendi analizinizi yapın. Bol kazançlar.
